Czym jest terminal przeładunkowy i jak działa w transporcie?

Co to jest terminal przeładunkowy?

Terminal przeładunkowy jest to zatem miejsce, w którym dochodzi do przeładowania i zmiany jednego środka transportu na inny. Bywa również nazywany punktem styku różnych gałęzi transportu.

Terminal przeładunkowy często wykorzystuje się nie tylko do samego przeładunku, ale również składowania jednostek transportowych oraz towarów, w tym ich sortowania, etykietowania czy dystrybuowania. Jego prawidłowe funkcjonowanie uzależnione jest od wyposażenia w odpowiednią infrastrukturę, w tym m.in. suwnice, żurawie samojezdne i nabrzeżne, ciągniki technologiczne, naczepy, ładowarki, koparki, a także od właściwej organizacji toczących się w nim procesów. Coraz częściej terminale przeładunkowe oferują również usługi logistyki i spedycji, dlatego w obiektach tego typu zatrudniani są wysokiej klasy specjaliści, którzy zajmują się optymalizacją wszelkich działań.

Klasyfikacja terminali przeładunkowych

Funkcjonuje kilka typów terminali przeładunkowych. Możemy podzielić je ze względu na:

• lokalizację (terminal morski, terminal śródlądowy, terminal lądowy, terminal lotniczy),
• wielkość (małe, średnie, duże albo bardzo duże)
• rodzaj obsługiwanych towarów (uniwersalne, w tym drobnicowe, masowe i mieszane, oraz specjalistyczne, np. promowe, gazoporty, do obsługi ładunków zjednostkowanych).

Intermodalny terminal przeładunkowy

Logistyka intermodalna oznacza łańcuch transportowy, w którym wykorzystywane są dwa środki transportu lub więcej, przy czym same przewożone towary nie są przeładowywane, a jedynie jednostka ładunkowa zmienia środek transportu. Przez pojęcie jednostki ładunkowej stosowane w transporcie intermodalnym rozumiemy w szczególności kontenery, nadwozia wymienne lub naczepy właściwe.

W odróżnieniu wiec od klasycznego terminalu przeładunkowego intermodalny terminal przeładunkowy jest miejscem, gdzie środek transportu jednostki intermodalnej zostaje zmieniony bez przeładowywania towarów.

Terminale przeładunkowe w Polsce

Na terenie Polski w 2020 r. zlokalizowane były 34 aktywne terminale intermodalne, z czego 4 obsługiwały przesyłki morze-kolej i morze-droga (terminale morskie), a 30 obsługiwało przesyłki kolej-droga (terminale lądowe). W 2021 roku liczba terminali wzrosła do 43¹. Najwięcej terminali intermodalnych znajduje się w województwach łódzkim, wielkopolskim i śląskim.

Dzięki systematycznej budowie kolejnych takich obiektów transport intermodalny staje się coraz popularniejszy w Polsce oraz za granicą. Jego rozwój pozwala na redukcję kosztów przewozu towarów oraz zwiększa możliwości nawiązania współpracy z zagranicznymi kontrahentami, a co za tym idzie płynnego obrotu towarów.

Jako punkty styku różnych gałęzi transportu terminale przeładunkowe pełnią kluczową rolę w realizacji działań logistycznych i spedycyjnych. Przyjmuje się, że w przyszłości ich znaczenie będzie jeszcze większe, a to za sprawą transportu intermodalnego, który jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarki.

Terminal przeładunkowy a ekologia i przyszłość transportu

Terminal przeładunkowy odgrywa także istotną rolę w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Coraz więcej inwestorów i operatorów stawia na energooszczędne rozwiązania, odnawialne źródła energii i automatyzację procesów. Wdrażane są m.in. inteligentne systemy zarządzania energią, energooszczędne oświetlenie LED, panele fotowoltaiczne czy pojazdy elektryczne do obsługi operacji przeładunkowych. Zmiany te mają na celu nie tylko zmniejszenie emisji CO₂, ale również obniżenie kosztów operacyjnych i zwiększenie efektywności działania terminali.

Przykładem takiego podejścia jest zielony terminal przeładunkowy, który wyznacza nowe standardy w zakresie ekologicznej infrastruktury logistycznej. Obiekt ten jest wyposażony w szereg nowoczesnych rozwiązań proekologicznych, takich jak zielone dachy, instalacje odzysku wody deszczowej czy systemy zarządzania emisją. Takie inwestycje wskazują kierunek, w jakim zmierza nowoczesna logistyka – w stronę odpowiedzialności środowiskowej, cyfryzacji i automatyzacji.

Wraz z dalszym rozwojem infrastruktury transportowej w Polsce i Europie można się spodziewać, że znaczenie terminali będzie stale rosło – zarówno jako punktów przeładunkowych, jak i strategicznych ogniw w globalnych łańcuchach dostaw.

¹ https://dane.utk.gov.pl/sts/transport-intermodalny/mapa-terminali/17444,Dane-o-terminalach-intermodalnych.html#Mapa